„Pewien buddyjski mnich spokojnie wracał do swego położonego w górach klasztoru, gdy znienacka zaatakował go wygłodzony niedźwiedź. Mnich rzucił się do ucieczki, a niedźwiedź za nim.
Wkrótce mnich znalazł się na krawędzi przepaści. Miał do wyboru: rzucić się w odchłań lub też pozwolić, by niedźwiedź rozszarpał go na strzępy.
Wygłodniałe zwierzę zbliżało się i już pokazywało swe groźne kły. Mnich skoczył w przepaść, lecz zupełnie niespodziewanie udało mu się uchwycić za gałąź krzewu wyrastającego na położonym niżej występie.
Spojrzał w dół i ujrzał tam tygrysa rozwścieczonego z głodu, z wyszczerzonymi kłami.
I tak nieszczęsny mnich trwał, uczepiony kurczowo gałęzi, podczas gdy ponad nim niedźwiedź wydawał groźne pomruki, a poniżej czyhał na niego tygrys.
W tej właśnie chwili, zaniepokojone hałasem, wyszły ze swej nory dwie myszki i zaczęły obgryzać gałąź, której trzymał się mnich. Sytuacja była rozpaczliwa.
Nagle mnich dostrzegł krzak dzikich truskawek z kilkoma dojrzałymi owocami, wprost stworzonymi do tego, by je natychmiast zjeść. Wyciągnął rękę, zerwał dwie truskawki, włożył do ust i z zachwytem zawołał:
– Jakie dobre! Cóż za wspaniały smak!”
Dla tych, co chcą więcej…
Każdy z nas czasem w życiu znajduje się w trudnym, bywa nawet, że w rozpaczliwym położeniu. Mamy nawet takie powiedzenie, że nieszczęścia chodzą parami albo nawet chmarami. Jednak nikt nie może znaleźć się w sytuacji na tyle rozpaczliwej, by nie móc znaleźć żadnego powodu do radości. Odnajdywanie ich wynika z umiejętności obserwacji swojego umysłu – swoich myśli i emocji, które nie są nami.
Gdy nasze myśli, katastroficzne wizje zaczynają dominować nad naszą świadomością lub działaniami mówimy o zjawisku fuzji poznawczej. Jeśli coś jest ze sobą w fuzji, oznacza to, że jest silnie powiązane. Fuzja z własną myślą oznacza, że ma ona na nas bardzo silny wpływ. Myśli mogą zdominować naszą świadomość gdy się zamartwiamy, rozpamiętujemy przeszłość albo po prostu, jesteśmy pogrążeni w myślach. Mogą też zdominować nasze działania, gdy umysł podpowiada nam na przykład, że powinniśmy odpuścić nasze starania w realizacji ważnych celów.
Defuzja poznawcza oznacza przełamanie dominacji myśli, dostrzeżenie ich prawdziwej natury – uświadomienie sobie, że są one tylko i wyłącznie słowami i obrazami w naszej głowie. Jako ludzie mamy niezwykłą super moc – możliwość spoglądania NA swoje myśli, a nie z ich perspektywy.
Kiedy myślisz o czymś, ta myśl nadaje strukturę twojemu światu. Kiedy zauważasz myśl, to nadal możesz dostrzec, że nadaje ona strukturę twojemu światu, ale zobaczysz także, że to ty kształtujesz tę strukturę. To zupełnie tak, jakbyś przez cały czas nosił żółte okulary przeciwsłoneczne i zapomniał, że je masz na nosie. Defuzja jest jak zdjęcie okularów i trzymanie ich kilkanaście centymetrów od twarzy. Wówczas możesz zobaczyć, w jaki sposób okulary sprawiają, że świat nabiera żółtego odcienia, zamiast widzieć żółty świat. Ta świadomość pozwala na elastyczność i gotowość.
Gotowość oznacza, że zrobisz to, co jest dla ciebie ważne, nawet jeśli idzie to w parze z dyskomfortem. Mnich potrafił rozkoszować się wspaniałym smakiem truskawki, mimo iż odczuwał zagrożenie. Gdy z gotowością otwierasz się na presję czy negatywne emocje i robisz dla nich miejsce, zamiast walczyć z nimi i dawać im sobą pomiatać, wówczas znacznie zwiększasz liczbę wyborów życiowych.
„Życie zadaje ci pewne pytanie. Pytanie to zostało kiedyś wymamrotane, niezrozumiane lub niedosłyszane. Nic więc dziwnego, że nie odpowiedziałeś na nie zdecydowanym „tak”. Niestety brak odpowiedzi i odpowiedź negatywna mają niemal takie same skutki, i to bez względu na to, czy zdajesz sobie sprawę, że pytanie już padło, czy też nie jesteś tego świadomy.
Wspomniane pytanie ma dość złożoną formę, za to prostą treść. Nazywajmy je pytaniem życiowym. Przeczytaj teraz to wieloczłonowe pytanie tyle razy, ile będzie trzeba, abyś zobaczył w nim pytanie pojedyncze:
• Czy z perspektywy miejsca, w którym leży granica pomiędzy tobą jako świadomym, uważnym człowiekiem a wszystkimi osobistymi doświadczeniami, których jesteś świadomy i z którymi się zmagasz,
• jesteś gotowy odczuwać, myśleć, czuć i pamiętać wszystkie osobiste doświadczenia,
• w pełni i bez bronienia się,
• takimi, jakimi ich bezpośrednio doświadczasz, a nie takimi, jakimi twój umysł mówi, że są,
• oraz robić wszystko, aby podążać w kierunku tego, co naprawdę cenisz
• w tym konkretnie momencie, w tej konkretnej sytuacji?
TAK czy NIE?”
Źródło: Hayes, S.C., Smith, S. „W pułapce myśli. Jak skutecznie poradzić sobie z depresją, stresem i lękiem”, GWP.
Ferrero B., 40 opowiadań na pustyni. Krótkie opowiadania dla ducha”, Wydawnictwo Salezjańskie
Fot: Taner Soyler